Stratejist Ahtapot

STRATEJİST AHTAPOT

Geçenlerde “Timur’un Filleri” isimli bir blog yazısı okudum.  Yazıda Timur’un, Hindistan’da fillerle desteklenmiş düşman ordusuna karşı kazandığı zaferden bahsediliyordu. Düşman ordusunda kendilerine büyük bir avantaj sağlayan filler vardı. Timur, kendi dezavantajına olan bu durumu avantajına çevirerek savaşı kazanabilmişti.  Bunun yolu da düşmanını çok iyi tanımaktan geçiyordu.

Yazıdan o kadar etkilenmiştim ki: “Keşke okullarda tarih bize bu şekilde stratejiler ile birlikte anlatılsaydı. Tarihimizden esas dersi o zaman çıkarabilirdik. Eee, Timur için de boşuna tarihin en büyük askeri dehası, büyük stratejisti dememişler.” diye düşündüm.  Oysaki, bu stratejinin öteden beri vahşi doğada kullanıldığını fark etmem pek de uzun sürmedi. 

Aslında her şey seyrettiğim belgeselde, bir yengecin yemek bulmak için kayadan kayaya zıplaması ile başladı. Yengecin zıplayabiliyor olması fikri beni biraz rahatsız etse de, ona hak vermedim de değil. Zıplamasaydı da ne yapsaydı? Sığ denizde önce onu yakalamak için bir yılan balığı sahneye çıkmıştı. Birkaç zıplama sonrasında da bir ahtapot. “Zavallı yengecin ne çok düşmanı var.” diye dertlenirken, birden kameralar avcıyken av durumuna düşen ahtapota çevrildi. 

Belgeselin dış sesi, ahtapotun düşmanlarından bahsediyordu. Bunlardan biri de köpek balığıydı. Ahtapotumuz bir anda çok sayıda köpekbalığı ile çevrilmişti. Neyse ki, ahtapotun avcılara karşı birkaç savunma stratejisi vardı ve sırayla uygulamaya başladı. Önce mürekkep fışkırtıp, kıvrak bir hareket ile bir kayanın altına saklandı. Koca köpekbalığı nasıl kayanın altına ulaşabilirdi ki? Ama büyük köpekbalıklarının arasından sıyrılan küçük cüsseli bir pijamalı köpek balığı, sanki eliyle koymuş gibi ahtapotu kayanın altından çekip çıkardı.  

“Tamam, giden kol olsun. Ne de olsa ahtapotun kopan kolu yeniden çıkabiliyor.” dedim. Ama köpekbalığı ahtapotu tam da kafasının altından, kollarının birleştiği ağız bölgesinden yakalamıştı. Tam ahtapotla vedalaşma vaktinin geldiğini düşündüm ki, dış ses: “Ahtapot kolları ile köpekbalığının solungaçlarını kavradı. Vantuzlarını köpekbalığının solungaçlarının içine sokarak, nefes almasını engelledi.” dedi. Köpek balığının ahtapotu bırakmaktan başka çaresi kalmamıştı.    

Timur’un fillere karşı kullandığı stratejiyi, bizim ahtapot köpek balığına karşı kullanmıştı. Ahtapot bu zorlu mücadelede, hem kendi avantajlarını kullanmış, hem de düşmanını iyi tanıdığından, kendi dezavantajına olan durumu, avantajına çevirmiş ve savaşı kazanmıştı. 

Sonra ne mi oldu? Bizim stratejist ahtapot, hızla uzaklaşıp, deniz dibinde bulduğu kabuk benzeri ne varsa vantuzlarına yapıştırıp bir top halini aldı. Köpek balığı, ahtapotun dibine kadar gelmesine rağmen onu algılayamadı. Hepten kafası karıştı ve çaresizce oradan uzaklaştı. Zafer stratejist ahtapotun oldu.      

Peki biz insanlar, kendimizi ve düşmanımızı ne kadar tanıyoruz? Acaba biz de dezavantajı avantaja çevirebilen stratejistler olabilir miyiz?